Пироплазмидоз – ауылшаруашылық жануарларының барлық түрлерінің, сондай-ақ жабайы жануарлардың Piroplasmida тұқымдасының қан паразиттері тудыратын паразиттік ауруы. Ол безгегімен, қызыл қан жасушаларының бұзылуымен, сарғаюмен, анемиямен және қанды зәрмен сипатталады.

Омыртқалы жануарлардың пироплазмидоз қоздырғыштарымен зақымдануы кенелердің сілекейімен қанға мерозонттарды егкенде болады. Пироплазмидоздар маусымдық, негізінен жылы мезгілде жайылым аурулары. Пироплазманың тіршілік циклі 2 қожайын – жануар мен кене тасымалдаушы организмдерінде өтеді. Пироплазмидоз қоздырғыштарының патогендік әсері олар қанмен қоректенуге шабуыл жасайтын кенелердің сілекейімен сезімтал жануардың денесіне енген сәттен басталады.

Ауру көбінесе жедел, сирек созылмалы түрде өтеді. Пироплазмидоздардағы патологиялық өзгерістердің дамуы жүрек соғу жиілігінің жоғарылауымен, қан айналымы уақытының қысқаруымен, ауру жануарларда әлсіздік пен депрессияның дамуымен бірге жүретін анемия нәтижесінде тіндердің оттегі ашығуының көрінісіне ықпал етеді. Жүрек-тамыр жүйесі қызметінің бұзылуының және өкпе жеткіліксіздігінің нәтижесінде жануардың өлімі жиі өкпе ісінуі белгілерімен кездеседі.

Алдын алу және күресу шаралары. Пироплазмоздың дамуын жою және алдын алудағы негізгі міндет химиопрофилактиканы және тасымалдаушы кенелермен күресуді қамтитын профилактикалық шаралар кешенін жүргізу болып табылады. Ол үшін жануарлар мезгіл-мезгіл репелленттермен емделеді және Неозидин инъекцияланады.Кене тасымалдаушылары эпизоотиялық тізбектің ең әлсіз буыны болғандықтан, алдын алу шаралары ең алдымен олармен күресуге бағытталуы керек.

Жәндік кенелері маусымдық болып табылады. Шабуылдардың алғашқы жағдайлары ерте көктемде, ауа температурасы 0°С-тан жоғары көтерілгенде, ал соңғысы күзде тіркеледі. Шағудың шыңы сәуірден шілдеге дейін байқалады. Қансорғыштар жарқыраған күн мен желді ұнатпайды, сондықтан олар дымқыл, тым көлеңкелі емес жерлерде, қалың шөптер мен бұталардың арасында жемтігін аңдып отырады. Көбінесе сайларда, ормандардың шеттерінде, жол жиектерінде немесе саябақтарда кездеседі. Жәбірленушіні сезінген кене алдыңғы аяқтарын көтеріп, оларды ұстауға тырысып, белсенді түрде жылжытады. Тістеу кезінде паразиттер анестетикалық затты енгізеді, сондықтан сору байқалмайды. Сүйікті тістеу орындары: мойын, құлақ артындағы аймақ, қолтық асты, шап.

Кене шағуының алғашқы белгілерінде үй жануарларының иелері ветеринарға, сондай-ақ телефон арқылы хабарласуы керек: 7-90-48.